Hoe maak je een geboorteplan?

Tijdens je zwangerschap kom je vroeg of laat op het onderwerp ‘geboorteplan’ of ‘bevalplan’. Als de verloskundige je vraagt of je zo’n plan hebt of als je er zelf over na gaat denken. Zelf gebruik ik liever ‘geboortewensen’ of ‘bevalvoorkeuren’. Het woord ‘plan’ impliceert namelijk dat dat is hoe het gaat lopen en dat weet je nu eenmaal niet van tevoren. Maar waarom zou je dan überhaupt zo’n geboorteplan maken? En hoe maak je jouw eigen geboorteplan? Ik vertel je er alles over in deze blog!

Wat is een geboorteplan?

Een geboorteplan is een document waarin je uitschrijft of visueel maakt wat jouw wensen zijn rondom jouw bevalling. Je maakt dit in eerste instantie voor jezelf, om je gedachten over jouw meest ideale bevalling (‘plan A’) op een rij te zetten. Maar ook nadenken over een plan B en zelfs C is handig. Het is een goed idee om dit samen met je (geboorte)partner te doen, zodat jullie hetzelfde beeld hebben en hij/zij ook weet wat jij belangrijk vindt. Daarnaast laat je met het geboorteplan aan de verloskundige of gynaecoloog zien wat voor jou belangrijk is. Jullie kunnen hierover in gesprek gaan en hij/zij kan tijdens de bevalling jou zoveel mogelijk proberen te ondersteunen bij jouw wensen.

Waarom een geboorteplan maken?

Dit is een terechte vraag. Je hoort immers altijd en overal dat je je bevalling niet kunt plannen. En dat is waar. Je kunt niet van tevoren uitstippelen hoe je bevalling gaat lopen. Wat je wél kunt doen, is nadenken over wat jij fijn zou vinden tijdens jouw bevalling. Nog iets wat je vaak hoort: een geboorteplan of bevalplan maken heeft geen nut, want je hebt er toch geen controle over. En dat is niet helemaal waar. Juist door een geboorteplan te maken, kun je de controle (of eigenlijk meer ‘regie’) over je bevalling naar je toetrekken. Jij bepaalt dan immers de omstandigheden waaronder jij optimaal kunt ontspannen tijdens jouw bevalling.
Het is dus goed om na te denken over JOUW wensen. Iedereen is immers anders en heeft andere ideeën over en wensen bij de bevalling. Los van persoonlijke voorkeuren, verloopt elke bevalling ook anders. Voor een verloskundige of gynaecoloog is het handig om te weten hoe hij/zij JOU optimaal kan ondersteunen voor een zo prettig mogelijke bevalling.

Wat zijn de voordelen van een geboorteplan?

Tijdens je bevalling kun je beter niet teveel nadenken (over wat dan ook), omdat dit het natuurlijke proces van bevallen tegenwerkt (zie mijn blog Bevallen doe je met je lichaam, niet met je hoofd!). Tijdens je zwangerschap heb je echter wél alle tijd en mogelijkheid om na te denken over wat jij wilt. Je kunt onderzoek doen naar je opties en hier je mening over vormen. Dit van tevoren op papier in een geboorteplan zetten heeft 5 grote voordelen:

Je weet al enigszins wat je kunt verwachten en wordt tijdens de bevalling niet overvallen door vragen over onbekende onderwerpen.
Je hoeft er tijdens de bevalling niet meer over na te denken en kunt je focussen op je lichaam voor een optimaal bevalproces.
Je kunt het met je partner overleggen en delen, zodat hij je hiermee kan helpen tijdens de bevalling (en jij in je bevalbubbel kunt blijven).
Je kunt het met je verloskundige of gynaecoloog bespreken, zodat zij je kunnen helpen met fijne, veilige omstandigheden voor jouw optimale bevalling.

Het geeft je regie: omdat je nagedacht hebt over wat JIJ wilt, voelt het niet alsof anderen alles voor je beslissen en de bevalling je overkomt.

Wat zet je in een geboorteplan?

Misschien wel de meest gestelde vraag aan mij: wat zet je er dan in? Ten eerste kun je je geboorteplan zo uitgebreid maken als je zelf wilt. Er zijn een aantal ‘standaard’ onderwerpen die handig zijn om te vermelden, zoals:

Waar wil je bevallen?
Wie wil je bij je bevalling?
Hoe sta je tegenover pijnstilling?
Wie pakt de baby aan?
Wie knipt de navelstreng door?
Geef je borstvoeding of kunstvoeding?

Maar er zijn echt nog ontzettend veel andere onderwerpen waar je over na kunt denken. Én waar je iets over te zeggen hebt. Hieronder een tabel met de kopjes in mijn geboorteplan en daarbij de onderwerpen waar ik iets over geschreven heb:

Algemene beschrijving	Korte beschrijving van onze droombevalling. Als er van onze voorkeuren afgeweken moet worden, wil ik graag overleggen.
Sfeer	Beschrijving bevalplek: thuis, zacht licht, muziek/affirmaties, rustig praten, niet bellen in de kamer, eten & drinken, foto’s & film maken.
Ontsluitingsfase	Houdingen, bewegingsvrijheid, wel/niet toucheren, hartslag baby checken, bewegingsvrijheid, vliezen, pijnbestrijding, andere ingrepen (weeënopwekkers, verlostang, vacuümpomp, keizersnede).
Persfase	Verticale houding, eigen manier en tempo, wel/geen knip, baby aanpakken.
Na de geboorte	Navelstreng laten uitkloppen, navelstreng doorknippen, eerste uur met de baby (huid-op-huid), borstvoeding, mutsje, placenta, vitamine K, vernix-laag baby laten zitten.
Ziekenhuisbevalling	Voorkeuren (qua sfeer) voor zover mogelijk hetzelfde als bij thuisbevalling, mobiele CTG, geen schedelelektrode.
Keizersnede	Natuurlijke keizersnede (gentle sectio), partner constant aanwezig, infuus linkerhand, ECG-plakkers op rug, baby evt huid-op-huid bij partner.

Onderwerpen geboorteplan

Dit zijn slechts ideeën van onderwerpen en geven je wellicht een beeld van de mogelijkheden. Ik raad mijn cursisten altijd aan het boek ‘Positief over bevallen’ van Milli Hill te lezen. Hierin staan veel verschillende onderwerpen heel praktisch, concreet en goed leesbaar uitgelegd. Ook kun je natuurlijk zelf op onderzoek uitgaan op internet en/of podcasts luisteren over deze onderwerpen. Onderaan deze blog staan een aantal links naar interessante bronnen.

Je kunt simpelweg al je wensen opschrijven, deze volledig uittypen of er een puntsgewijze opsomming van maken. Een andere optie is om je geboorteplan/wensen (deels) visueel weer te geven, met iconen. Zulke iconen kun je makkelijk vinden via Google (bijvoorbeeld: https://www.samsarabooks.com/wp-content/uploads/2018/05/Geboorteplan-iconen-Samsara-2018.pdf). Het voordeel hiervan is dat zorgverleners makkelijk in één oogopslag kunnen zien wat jij belangrijk vindt en niet eerst een heel document hoeven te lezen. Ook erg handig bij overdracht naar het ziekenhuis! Zelf heb ik mijn wensen eerst volledig uitgetypt en daarna visueel gemaakt met iconen. Zo had ik alles helder voor mezelf én voor de zorgverlener.

Wat als je geboorteplan niet uitkomt?

Als je het geboorteplan echt als een plan ziet en het loopt anders, dan is de kans groot dat je vindt dat je ‘gefaald’ hebt en teleurgesteld bent. Dit is precies de reden waarom ik liever spreek van ‘geboortewensen’ of ‘bevalvoorkeuren’. De kans dat jij een plan maakt dat precies uitkomt is niet zo groot (al gebeurt het soms wel). Ook als je denkt dat je over ‘alles’ nagedacht hebt, zullen er onvoorziene omstandigheden zijn waardoor je bevalling anders loopt. Belangrijk om te beseffen is dat ook als de bevalling anders loopt dan jouw ideaal (plan A), het zeer waardevol is dat je al nagedacht hebt over wat jij fijn vindt.

En wees flexibel tijdens je bevalling, zowel naar jezelf als naar de zorgverlener. Heb je bijvoorbeeld opgeschreven dat je liever geen pijnstilling wilt en heb je hier tijdens de bevalling toch behoefte aan? So be it! Het loopt anders, jij wilt iets anders en dat is prima. Het is immers jouw bevalling. En als de zorgverlener iets voorstelt dat jij liever niet wilt volgens jouw plan, ga er dan over in gesprek (als er geen spoed is). Vraag waarom de zorgverlener dat voorstelt, voel bij jezelf wat je daarvan vindt en maak de keuze die op dat moment het beste is voor jou en je baby. Ook als dat afwijkt van je geboorteplan.

Bereid je voor, blijf dicht bij jezelf en zorg er daarmee voor dat jij jouw eigen positieve bevalervaring creëert, ongeacht hoe de bevalling loopt en waar deze plaatsvindt!

Hulp nodig?

Heb je na het lezen van deze blog nog vragen? Stel ze mij gerust. En wil je hulp bij het schrijven van jouw eigen geboorteplan? Dat doe ik met alle liefde! In 1,5 uur tijd zorgen we dat jouw wensen helder zijn en je dit duidelijk op papier hebt staan. Investering: €75. Wil je de mogelijkheden bespreken? Neem contact met me op.

Hoe maak je een geboorteplan?

Wat is een geboorteplan?

Waarom een geboorteplan maken?

Wat zijn de voordelen van een geboorteplan?

Wat zet je in een geboorteplan?