Dat bevallen in bad veel voordelen heeft weten we inmiddels wel. Zowel uit wetenschappelijk onderzoek, als uit de ervaring van vele moeders (waaronder ikzelf) blijkt dit keer op keer. In mijn cursus en doula-ondersteuning benoem ik de optie dan ook altijd en bespreek ik het uitgebreid als daar behoefte aan is. Vaak hoor ik: “Ik wil liever niet in bad, want ik hou niet zo van warm water en/of in bad gaan.” Heel herkenbaar voor mij, want als iemand niet van in bad gaan houdt, dan ben ik het wel! Toch liet ik me 4 jaar geleden overtuigen door de genoemde voordelen en dacht ik: Ik zet ‘m gewoon neer en zie wel of ik het fijn vind tijdens de bevalling. En ja, ik vond het superfijn! Daarom raad ik het ook graag andere vrouwen aan. Regelmatig krijg ik vragen over bevallen in bad. Om je te helpen in je eigen overwegingen, deel ik hierbij de 5 meest gestelde vragen én mijn antwoord daarop.
1. Wanneer en hoe lang kan ik in het bevalbad?
Je kunt ervoor kiezen om een gedeelte van je bevalling in bad door te brengen of de gehele bevalling. Het advies is vaak om niet te vroeg in bad te gaan. Bij voorkeur pas vanaf 4/5 centimeter ontsluiting, omdat je anders wellicht TE ontspannen raakt en de weeën daardoor afnemen. Maar misschien wil je helemaal niet getoucheerd worden en/of heb je al eerder het gevoel dat je in bad wilt. Ik zeg daarom altijd: ga in bad zodra je er behoefte aan hebt. Als de weeën dan inderdaad afnemen, kun je altijd tijdelijk weer uit bad en andere houdingen aannemen. Tijdens de actieve ontsluitingsfase kan het handig zijn om elke 1,5-2 uur even uit bad te gaan. Als je er dan weer in gaat, heb je namelijk opnieuw optimaal profijt van de ontspanning door het warme water. Daarnaast kun je in die tijd even plassen; een lege blaas geeft immers meer ruimte voor je baby. Maar als de bevalling prima verloopt, hoef je er niet perse uit. Ik heb zelf bij beide bevallingen zo’n 4 uur achter elkaar in het bad gezeten en dat ging prima. Plassen in het bevalbad is overigens ook geen probleem, omdat je urine steriel is en dus geen gevaar voor de baby oplevert. Als je gebroken vliezen hebt, maar nog geen weeën, dan kun je beter wel even wachten met het bad in gaan vanwege infectiegevaar.
2. Moet ik voor controles uit het bevalbad?
Je moet in principe niets. De meeste controles kan de verloskundige ook doen terwijl je in bad zit. Ze kan naar het hartje van de baby luisteren met een doptone. Dit kan onder water of het kan zijn dat het handig is als je iets omhoog uit het water komt. Daarnaast kan (indien noodzakelijk en beschikbaar) in het ziekenhuis een draadloos CTG om je buik heen gebruikt worden. Ook kunnen inwendige controles, zoals toucheren, in het water gedaan worden. Het is wel handig om dit alles te overleggen en af te stemmen met je verloskundige.
3. Kan de baby in het bevalbad geboren worden?
Ja, zeker kan dat! Het kan zelfs erg prettig zijn voor jou én je baby als hij/zij in het water geboren wordt. Jij bent meer ontspannen en je huid is flexibeler, waardoor minder kans op scheuren. Voor je baby is de overgang van jouw warme buik en het vruchtwater naar het warme water van het bevalbad zachter dan naar de ‘koude buitenlucht’. Baby’s die in bad geboren worden, komen dan ook vaak heel relaxt ter wereld en het kan even duren voordat zij beginnen te huilen zodra ze boven water zijn. Dit heeft ermee te maken dat de ademprikkel normaal gestimuleerd wordt als de baby ‘schrikt’ (van koude lucht buiten de buik) en de baby dus minder ‘schrikt’ als het in het water wordt geboren. Maar geen zorgen, ook na een geboorte in bad worden de longen van de baby voldoende ontplooid. De ademprikkel is er dus nog niet zo lang je baby onder water is en het water warm genoeg is. Je baby kan dus niet verdrinken na de geboorte, aangezien zuurstof nog via de navelstreng binnenkomt en hij/zij geen water inademt. Zelf ben ik bij mijn eerste bevalling onderuit gezakt op mijn billen bevallen en heeft de verloskundige de baby aangepakt. De tweede keer zat ik op mijn knieën in bad en heb ik mijn baby zelf aangepakt tussen mijn benen door.
4. Wat heb ik nodig voor een badbevalling en hoe kom ik daar aan?
Afhankelijk van of je thuis of in het ziekenhuis bevalt, heb je verschillende opties. Als je thuis bevalt, dan kun je een opblaasbaar bevalbad en alle toebehoren huren bij een verhuurbedrijf of particuliere verhuurder. Ook kun je er natuurlijk voor kiezen om een bad te kopen, maar vaak is dit zonde omdat je ‘m maar 1 (of misschien 2) keer gebruikt. In alle gevallen is het handig om het volgende te hebben voor een veilige, hygiënische badbevalling:
- Professioneel bevalbad
- Persoonlijke binnenhoes
- Persoonlijke dompelpomp om water uit bad te pompen na bevalling
- Niet-giftige waterslang 10 meter (na de bevalling te gebruiken als afvoerslang)
- Diverse universele kraankoppelstukken (zodat bad gevuld kan worden met water uit elke mogelijke kraan in huis)
- Elektrische opblaaspomp
- Vloerbeschermkleed
- Antislipmat
- Thermometer
- Schepnetje
- Lange gynaecologische handschoenen
- Evt. spiegel om mee te kunnen kijken onder water
Als je bij mij een bevalbad huurt, dan heb je al deze onderdelen vanaf 37 weken zwangerschap in huis, tot uiterlijk 43 weken.
De opties in het ziekenhuis lopen uiteen. Sommige ziekenhuis hebben verloskamers met een vast bevalbad en/of opblaasbare bevalbaden. Soms kun je ook je eigen gehuurde bevalbad meenemen. Overleg van te voren even met het ziekenhuis in jouw regio wat de situatie daar is, zodat je niet voor verrassingen komt te staan. En hou er daarnaast rekening mee dat je afhankelijk kunt zijn van beschikbaarheid in het ziekenhuis. Het kan dus zijn dat je graag in bad wilt bevallen, maar de kamer(s) met bad al bezet zijn zodra jouw bevalling start. Het kan dan fijn zijn om onder de douche te gaan om de weeën op te vangen.
5. Hoe warm moet het water in het bad en hoe blijft het op de die temperatuur?
De ideale watertemperatuur voor een badbevalling is 36,5-37,5 graden. Is het water warmer? Dan heb je kans dat je sneller loom en moe wordt en meer vocht verliest doordat je zweet. Om dit sowieso te voorkomen is het overigens ook verstandig om (dode) zeezout aan het bad toe te voegen. Dit zorgt ervoor dat er minder mineralen verloren gaan en je frisser blijft. Erg fijn, zeker als je lang in bad zit! Voor je baby is 37 graden het meest comfortabel. Is het (veel) kouder, dan heb je dus kans dat de hij/zij toch schrikt en hierdoor een ademprikkel onder water krijgt. Tijdens de hele bevalling is het dus verstandig om een thermometer in het bad te laten dobberen. Je geboortepartner kan in de gaten houden of het bad nog op temperatuur is. In principe koelt het water in het bad maar heel langzaam af. Gebeurt dat wel, dan kun je het bad bijvullen met warm water via de bijgeleverde slang. Als het sneller op temperatuur moet komen (bijvoorbeeld omdat de baby er bijna aankomt), dan kun je ook heet water uit de waterkoker gebruiken. Na de geboorte kun je nog even samen in bad blijven zitten, waarbij de baby op temperatuur blijft door huid-op-huid contact, doeken die eventueel met het warme water warm gehouden worden en eventueel een mutsje op. Het is tot slot ook mogelijk om warmte-elementen en/of een afdekhoes bij het bevalbad aan te schaffen, wat kan helpen het bad op temperatuur te houden.
Heb je nog andere vragen? Bijvoorbeeld over in welke situaties je niet in bad kunt en hoe de verloskundige je bloedverlies in de gaten houdt? Aarzel dan niet om contact met me op te nemen, want ik beantwoord ze graag!